Dongu nedir cografya

delta nedir coğrafya

Cevap:
Bir delta, akarsuyun denize veya göle döküldüğü yerlerde, akıntının hızı azaldığından dolayı tortu (alüvyon) birikmesi sonucu oluşan ve akarsu ağzının üçgen benzeri bir görünüm aldığı bir coğrafi oluşumdur.

Orman Genel Müdürlüğü, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele, Su Yönetimi, Doğa Koruma ve Milli Parklar genel müdürlükleri), Kültür ve Turizm Bakanlığı; İl Özel İdareleri (eski Köy Hizmetleri Gn. Md.), ilgili bakanlıklara bağlı kurum ve kuruluşlar, araştırma enstitüleri, CBS şirketleri ve çevreci Sivil Toplum Kuruluşlarında (STK’lar), doğal kaynakların, ortamların (ormanların, sulak alanların ve çayır/meraların, vb.) ve çevrenin korunması, biyolojik çeşitliliğin saptanması ve korunması, yangın önleme ve kontrollü yangınlar, çölleşme ile savaşım, iklim değişikliğinin vejetasyon ve tarım üzerindeki etkisini çözümleme ve değerlendirme, çalışmaları ve/ya da projeleri, vb.

Bu özellikler, yeryüzündeki enerji dağılımını ve yaşam koşullarını doğrudan belirler.

1. Dünya'nın Şekli ve Sonuçları Dünya, tam bir küre değildir. Dr. Murat TÜRKEŞ[1]

   COĞRAFYA NEDİR?

   Fiziki Coğrafya alanında çok sayıda nitelikli bilimsel çalışmaları bulunan ve her düzeyde ders kitapları hazırlamış olan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin çok tanınmış ve saygın Fiziki Coğrafyacısı rahmetli Prof.

   Başka bir deyişle doğrudan coğrafyaya ilişkin ve/ya da coğrafi nitelikli bilimsel ve teknik akademik ve araştırma konuları ve sorunlar, coğrafyacı olmayan mesleklerce yürütülmeye çalışılmaktadır.

   

   Bu durumun sıcaklık üzerinde belirgin bir etkisi olmasa da bazı sonuçları vardır:

   • Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığı yıl içinde değişir (3 Ocak'ta en yakın, 4 Temmuz'da en uzak).
   • Dünya'nın yörüngedeki hızı değişir. Komünler, coğrafyanın yerel ölçekte incelenmesinde sıkça örneklenir.

   • Tarihsel Kökenler: Komün kavramı, 19.

     Bu bulutlar, genellikle iyi hava koşullarını işaret eder ve yağışa yol açabilir. Coğrafya, yaşadığımız mekânı nasıl şekillendirdiğimizi ve bu mekânın yaşamlarımızı, kültürlerimizi ve ekonomilerimizi nasıl etkilediğini anlamanın anahtarını sunar.

     1. Coğrafya Nedir? Coğrafyanın en temel tanımı, doğa ile insan arasındaki karşılıklı etkileşimi mekânsal bir bakış açısıyla inceleyen bilim dalı olmasıdır.

        Yamaç boyunca önce geniş yapraklı, sonra karışık, daha sonra iğne yapraklı ormanların ve en üstte alpin çayırlarının kuşaklar oluşturması bu duruma örnektir.

Bu üç temel ilke, coğrafyanın farklı uzmanlık alanlarını incelerken bütüncül bir bakış açısı sunar ve bu alanlar arasında köprü kurar. Bu sayede akarsu malzemesi birikerek delta benzeri şekiller alır.

4.

Delta denildiğinde akla ilk gelen özellik, akarsuyun taşıdığı malzemeleri kıyı çizgisi yakınında biriktirmesi ve bu birikmeyle birlikte kıyı şeridinin zamanla ilerlemesidir. Bu disiplinlerarası yapı, coğrafyaya zengin ve çok yönlü bir bakış açısı kazandırır.

• Jeoloji ve Jeofizik: Litosferin (Taş Küre) yapısı, kayaçlar, yerin iç yapısı ve yeryüzü şekillerinin oluşum süreçleri hakkında temel bilgiler sağlar.
• Meteoroloji ve Fizik: Klimatoloji, atmosfer olaylarını anlamak için meteorolojinin günlük hava durumu verilerinden; yerçekimi gibi konuları anlamak için ise fiziğin temel kanunlarından yararlanır.
• Hidroloji, Oseonografya, Limnoloji: Hidrografya, suların fiziksel ve kimyasal özelliklerini incelerken su bilimi (hidroloji), okyanus bilimi (oseonografya) ve göl bilimi (limnoloji) gibi dallardan beslenir.
• Biyoloji, Zooloji, Botanik: Biyocoğrafya, bitki (botanik) ve hayvanların (zooloji) yeryüzündeki dağılışını ve adaptasyon süreçlerini anlamak için biyolojiden faydalanır.
• Tarih: Mekânların ve olayların tarihsel gelişimini anlamak, coğrafi olguların zaman içindeki değişimini analiz etmek için tarih bilimi vazgeçilmezdir.
• Demografi: Nüfus coğrafyası, nüfusun yapısı, dağılışı, doğum-ölüm oranları gibi konuları incelerken nüfus bilimi olan demografiden yararlanır.

Coğrafyanın bu geniş perspektifini daha iyi anlamak için, tüm bu olayların sahnesi olan gezegenimiz Dünya'nın temel fiziksel özelliklerini, şeklini ve uzaydaki hareketlerini incelemek gerekir.

--------------------------------------------------------------------------------

3.

Ünlü Delta Örnekleri

• Nil Deltası (Mısır): Dünyanın en büyük ve en eski tarım merkezlerinden biri. konularında ulusal ve uluslararası düzeyde ayrıntılı çalışma ve değerlendirmeler yapar; (v) ayrıca, lisans öğretimi sırasında edindikleri ayrıntılı ve çok bilimli kuramsal ve uygulamalı bilgi ve tekniklerin yardımıyla, hava ve deniz tahminleri ile uydu meteorolojisi vb.

  Isınan havanın yükselmesiyle Ekvator'da Termik Alçak Basınç, soğuyan havanın çökmesiyle kutuplarda Termik Yüksek Basınç kuşakları oluşur.

• Sıcaklık Kuşakları: Güneş ışınlarının geliş açısındaki bu farklılık, Ekvator çevresinde Sıcak Kuşak, kutuplar çevresinde Soğuk Kuşak ve ikisi arasında Ilıman Kuşak olmak üzere temel sıcaklık kuşaklarının oluşmasına neden olur.
• Gölge Boyları: Güneş ışınlarının daha eğik geldiği kutuplara doğru gidildikçe cisimlerin gölge boyları uzar.
• Aydınlanma Çemberi: Küresel şekil nedeniyle Dünya'nın yarısı Güneş tarafından aydınlatılırken (gündüz), diğer yarısı karanlıkta kalır (gece).

  Bu durum mevsimlerin oluşmasına ve farklı yarım kürelerde zıt mevsimlerin yaşanmasına neden olur.

• Özel Tarihler (Ekinoks ve Solstis): Eksen eğikliği, 21 Haziran (Yaz Gündönümü), 21 Aralık (Kış Gündönümü), 21 Mart ve 23 Eylül (Ekinokslar) gibi mevsim başlangıçlarını belirleyen özel tarihleri ortaya çıkarır.

  ‘Coğrafya Sosyal Bilimdir” diye diye gelinen yer bu. Biyocoğrafya: Bir Paleocoğrafya ve Ekoloji Yaklaşımı. Varolan Coğrafya Bölümleri ile Coğrafya ve Jeomorfoloji meslek örgütleri buna hemen karşı görüş oluşturarak karşı çıkmalıdır. Bu konuyu yıllardan beri, birçok meslektaşım ve hocamız gibi, ben de hiçbir meslek elamanını, grubunu ve kuruluşunu incitmeden, kötülemeden, yalnız coğrafyacıların konumunu, yapabileceklerini ve bu alandaki gereksinimi, ilgili bakanlık, kurum ve kuruluş yöneticisine anlatmaya çalışmışımdır.

  Örneğin, yanılmayı çok isterim ama bildiğim kadarıyla, son 20-25 yılda yukarıda adı geçen bakanlık, kurum ve kuruluşlarında, örneğin MGM’de doğrudan herhangi bir coğrafya kökenli teknik eleman alımına yönelik bir iş ilanı verilmemiş ve doğrudan bir coğrafyacı ya da jeomorfolog istihdam edilmemiştir.

  Dahası, başka nedenleri de olmakla birlikte, emekli olan jeomorfologların kadroları ya geri verilmekte ya da boş tutulmaktadır.

  Coğrafya Terimleri Sözlüğü.